2016
Etiket, yada mala malın üreticisine ilişkin bilgileri verir. Ya ambalaj üzerin de yer alır ya da doğrudan mala iliştirilir. Ürünün niteliklerini, kalitesini, ve sembolik anlamları aktarmada etiket önemli görevler üstlenir. Etiketleme ile ambalajlama, etiketleme ile markalama arasında yakın ilişki vardır.
Ayrıca, etiketin toplumsal önemi vardır. Yasalarca, malların üzerine etiket konarak, tüketicilere mala ilişkin doğru bilgiler verilmesi sağlanır. Bu anlamda etiket, malın yalnızca fiyatını belirlemek amacıyla kullanılan etiketten farklıdır. Etiket malın markası ve kalite ölçüsünü belirttiği gibi mala ilişkin bilgilerde verir.
Marka isminin bilinirliği ve gücü etiketin önemini etkileyen bir değişkendir. Tüketiciler, genellikle ürün kalitesini değerlendirecek uzmanlığa sahip değildirler. Bu özellikle teknik ve elektronik aletler de çok değerli olan bir durumdur. Paketlenmiş ürünlerde içindekiler bilgisini anlamak için oldukça yoğun bir kimya bilmek gerekmektedir. Tüketici böyle bir durumda kendisi için doğru olan satın alma kararını vermede diğer dış faktörlere olduğu kadar ürün-marka şöhretine ve etikete kalite göstergesi rolünü vermektedir.
Etiket çeşitli tiplerde olabilir:
Marka Etiketi: Mala yada ambalaja uygulanan markadır. Daha çok tarımsal ürünlerde kullanılır ve mal hakkında bilgi vermez. Örneğin giysilere verilen sonforized etiketi, marka etiketidir.
Dereceleme Etiketi: Kalite derecesi yada ölçütü. Bir harf, sözcük yada sayı ile belirlenip malın üzerine konulduğunda bu bir dereceleme etiketi olur.
Tanımlayıcı Etiket: Malın neden yapıldığını, nasıl yapılacağını, nasıl kullanılacağını, nasıl işleneceğini, üreticinin adını ve adresini açıklar.
Etiketin en önemli yanı tüketiciyi korumasıdır. Mal ve kullanılışı hakkında yeterli bilgi verilen etiketler sayesinde tüketici çeşitli markalar arasında kalite, miktar, içerik bakımından kıyaslama yapabilir.
AMBALAJLAMA
Mamulle ilgili pazarlama çalışmaları çerçevesinde günümüzde ambalajın büyük bir önemi vardır. Ambalaj bir yandan maliyeti diğer yandan da satışı etkileyen bir unsurdur. Süper marketlerin ve diğer self-servis mağazaların gelişmesi ve sayıca artması ambalaja geleneksel görevinden fazla pazarlama görevi yüklemiştir.
Günümüzde ambalaj bir iletişim aracı olarak ürünün önemli bir boyutunu oluşturmaktadır. Ambalaj, “satış aracı” olmanın yanında “ yaşam biçimi” nin bir uzantısıdır.
Ambalajın başlıca işlevleri şunlardır:
1- Ürünün korunması: sevkıyat, depolama, rafta teşhir ve kullanımı sırasında ürünün temel görevidir. Nem, ısı, taşımadan meydana gelebilecek ezilme, sarsılma gibi olaylardan korur.
2- Bilgi İletişimi: Ambalajın ana görevlerindendir kullanım tanımı ve ölçüleri gerekirse son kullanma tarihi, içindeki hammaddelerin açıklanması, gerekli uyarılar ambalaj aracılığı ile tüketiciye iletilir.
3- Sergileme ve Satış İşlemi: Ambalaj ürünün sessiz satış elemanıdır. Rafta ürünü yanındaki rakiplerden daha cazip hale getirilmeli ve satışını teşvik etmelidir. Bunu yapabilecek ambalajı geliştirmek için şu bilgilere ihtiyaç vardır.
Rakip ürünlerin ambalajları, satış noktaları, nitelikleri , sergileme çalışmaları
Tüketicilerin ne tür ambalajı almaya ve kullanmaya alışkın oldukları
Ambalajın iletmesi gereken mesaj, imaj ve düşünülen ambalajın bıraktığı izlenim
Tüketicilerin değişik marka ve simgelere gösterdikleri tepkiler.
4- Yasal yükümlülükler: yasalar ambalajın şekil ve rengini kapsayacağı bilgileri, hammaddesini ve içereceği ürün miktarını belirleyebilir yada bunlara çeşitli sınırlamalar koyabilir.
5- Tüketicilere kolaylık sağlar: Geliştirilen ambalaj teknikleri tüketicileri malı kolaylıkla taşımalarını, saklamalarını ve açmalarını sağlar.
6- Mal farklılaştırması sağlar: Malını farklılaştırmak isteyen işletme için çok etkin bir araçtır.
Ambalajlama da eskiden beri teneke, cam, şişe, tahta, tabii elyaf gidi maddeler kullanılmaktadır. Son zamanlarda bu alanlarda bazı gelişmeler olmuş yeni ambalaj madde ve türleri (plastik, alüminyum) ortaya çıkmıştır. Günümüzde dünyada 23 çeşit malzemeden ambalaj yapılmaktadır. Ve 127 tip ambalajlama şekli geliştirilmiştir.
Ambalajın rengi, psikolojik anlamlar taşır.
Örneğin: Beyaz renkli ambalajlar sağlık ve temizlik simgesi olduğu gibi, yeşil doğa ve doğal içeriklerin simgesidir. İslam toplumunda dinsel bir sembole sahiptir. Güneydoğu Asya’da da beyazın kutsal anlamı vardır. Çin’de ise, beyaz matemi simgelerken, Hıristiyan ülkeler de siyah matem rengi olarak kullanılır. Sarı neşeli bir etki yaratır ve dikkat çekicidir. Portakal rengi iştah açıcı ve tropik sıcaklığı içeren etkiye sahiptir.
Değişik malzemelerden yapılmış ambalaj değişik duygular yaratır:
Örneğin; Metal ambalajlar sağlamlık, dayanıklılık ve soğukluk etkileri yansıtır. Plastik malzemeden yapılmış ambalajlar yenilik, hafiflik, temizlik ve ucuzluk gibi çarşıları yaratır. Yumuşak malzemeler kadınsı imaj yaratır.(kürk ve kadife gibi.) Ağaç ise erkeksi etkiyi yaratır. Bu yüzden, English Leother Firması erkekler için yaptığı kolonyada ağaçtan yapılmış kapak kullanılmıştır.
Ambalaj İletişiminin Unsurları Olarak Şunlar İncelenebilir:
1- Renk
2- Tasarım (dizayn)
3- Şekil
4- Büyüklük
5- Marka ismi
6- Fiziksel malzeme
7- Ürün bilgi etiketi
Ambalaj bu konular çerçevesinde değerlendirilmelidir. Twedt tarafından geliştirilen ve VIEW olarak formüle edilen çalışma bu konuda ki en etkili çalışmadır.
1- Görünebilirlik (Visibility)
2- Bilgi (Informatıon)
3- Duygusal hitap (Ematıonal Appeal)
4- Çalışırlılık (Workability)
Ambalaj bilgisi üç konuda önemlidir:
Satın alma davranışını teşvik etme
Tekrar satın almayı teşvikte
Ürünü doğru kullanma kılavuzu sağlamada
Ambalajla ilgili Alınacak Kararlar İki Ana Konu Üzerinde Odaklaşır:
1- Kuruluşun hedef kitlesinin analizi: hedef kitle denilince ilk akla gelen son tüketiciler olmasına karşın, perakendecileri de hedef kitle içerisinde düşünmek ve onlarında ihtiyaçlarını tatmin etmeye gereklidir.
2- Ambalajın vereceği mesajın belirlenmesi: Ürünün konumlandırılmasına ve imajına uygun, bunları destekleyen mesajları içeren ambalaj tasarımını gerçekleştirmesi gereklidir.
Ambalaja Gereken Özen Gösterilmediği Taktirde Şu Sorunlarla Karşılaşılır:
Yükleme, boşaltma ve taşımacılık giderlerinin artması,
Depolamada ürünün yıpranması, bayatlaması, bozulması,
Satış ve sergilemenin zorlaşması
Ürünün çekiciliğinin kaybolması
Yasal koşulların yerine getirilememesi
İÇ AMBALAJ DİZAYNI
İnsanın elbisesinin modeli, gömleğinin ütüsü, kravatının rengi, yakasındaki karanfil nasıl karakterini yansıtırsa ambalaj da ürünün ilettiği iddiayı ve yansıttığı imajı vurgular. Ürün tüketicisine doğrudan ancak ambalajın aracılığı ile seslenebilir. Nitekim ambalaj bir reklamdır. Bulunduğu rafın önünden geçen tüketiciye kabın içinde ne olduğunu ve kalitesiyle ilgili vaadini anlatır. İyi ambalaj iyi dizaynın ötesinde temel bir mesajdır. Dizayn ise, bu mesajın iletilmesine yardımcı olan bir araç. Ambalajın verdiği mesaj reklam mesajıyla aynı olacağına göre, reklam ajansına yeni ürün pekiştirme sürecinin başında devreye sokmak ve onların deney, yaratıcılık ve piyasa bilgisinin de ambalajın oluşmasında kullanılmasını sağlayacaktır.
Ambalajın en önemli işlevi içinde ki ürünü korumasıdır. Ambalaj malın bozulmasına, ezilmesine, akmasına, dış etkenlerden zarar görmesine engel olabilmelidir. Mal yükte hafif, pahada ağırsa çalınmasını zorlaştırmalıdır. Ayrıca onu depolayan, toptancı ve satan perakendeciler malın kolayca istiflenmesini ve rafa dizilmesini bekler. Tüketici ürünün rafta kolaylıkla tanınmasını, kullanımını ve kalitesi hakkında ki bilgileri içermesini, kolay taşınmasını ve kullanılması ister. Toplumda ambalajın savurganlığa yol açmaması ve çevreyi kirletecek nitelikte olmamasını arzu eder. Üretici firma ise, maliyet unsurlarının üzerinde durmak zorundadır. Ayrıca ambalaj dizaynının marka etrafında bir bütün oluşturmasına dikkat edecektir. Böylece bir süre sonra ambalaj o markanın bir simgesi haline gelecektir. Hem marka hem de ambalaj ürünün karakteriyle uyumlu olmalıdır.
Bu arada tüketicilerin alışkanlıklarını da dikkate almak gerekir. Örneğin İngiltere de Lux, Fairy gibi sıvı bulaşık deterjanları silindir şeklinde beyaz plastik şişelerde satılırdı. 1960 ların sonunda piyasaya giren colgate firması palmolive markası için ise kulplu, oval, saydam bir plastik ambalaj kullanmakta diretmiş ve 1976 da erişebileceği piyasa payı %3 olmuştu. 1976 sonbaharında Roma da iken Roma lılar gibi davranmaya karar veren colgate –palmolive ürününü rakiplerinki gibi bir ambalaja soktu. Sonuç? Piyasa payının %6 ya fırlaması satışlarda bir milyon sterlin lik bir artış. Ülkemizde ise tüketici silindir ambalajı tercih etmemektedir.
DIŞ AMBALAJ DİZAYNI
İhraç malların büyük çoğunluğu gemiyle sevk edilir. Bu mallar gemi ambarında ezilme, sallanma ve rutubetle karşı karşıya kalabilir. İhraç malların dış ambalajı olası sorunlar düşünülerek hazırlanmalıdır. Ayrıca ölçülü maliyetler içinde kalmaya çalışılmalıdır. Şu ambalaj olanakları maliyet, sağlamlık ve pratiklik açısından incelenebilir:
1- Tahta Kasa: Çok çeşitli malın taşınma ve korunmasında kullanılan klasik bir dış ambalaj türüdür. Özellikle üstünde çok ağırlık taşıyabilir.
2- Kontrplâk: Kasa veya kutu daha hafif ve ucuz olur. Tel bantlarla sarılır. Ancak tahta kasa kadar üstünde ağırlık taşıyamaz.
3- Karton Koli: Hem rutubet kaptığından hem de yırtıldığından kalitesi özenle seçilmeli. Üst kapaklar sağlam bir şekilde neme karşı dayanıklı bantla yapıştırılmalıdır.
4- Kağıt Torba, Jüt ve Sentetik Çuvallar: Kimyasal ve tarımsal maddenin ihracında kullanılır. Ağızların açılması ve yırtılma en çok karşılaşılan tehlikelerdendir. Buna karşı paket üzerine koyup bantla sağlamlaştırılarak korunmalıdır.
5- Balyalar: Genellikle Jütten yapılır ve yün, pamuk gibi ürünlerin sev kinde kullanılır. Nemden korumak için jüte su geçirmez bir astar eklenmelidir.
6- Şhrink-Wrap: Bu sistem ile birçok koli, kutu, kasa veya torba üzerine naylon bir örtü geçirme olanağı vardır. Bu örtü malları bir arada tutar, hırsızlığı zorlaştırır, malı su ve nemden korur.
